Sahte Para
EMNİYET ÖZELLİKLERİNDEN YARARLANARAK GERÇEK BANKNOTLARIMIZI SAHTELERİNDEN AYIRT ETME YÖNTEMLERİ
Her devlet dolaşımda bulunan banknotlarını, sahtesinin yapılmasında büyük zorluklar yaratacak şekilde basmaya özen gösterir. Bu itibarla gerçek banknotlar güvenliği sağlayıcı bir çok teknik özellikle donanmıştır. Deneyimlere göre, paranın sahtesinin yapılmasını zorlaştırmayı sağlayan en iyi yol rölyefin en ince ayrıntılarına kadar itinalı ve kusursuz yapılmasını sağlamaktır. Şimdiye kadar hiç bir kalpazan kusursuz bir taklit yapamamış, az veya çok hataları, eksiklikleri görülmüştür. Bu nedenle vezne servislerinde çalışan sayım memurları ve veznedarlarımızın gerçek banknotların ve sahte banknotların temel özelliklerini iyice öğrenmeleri gerekir.
"SAHTE OLDUĞUNDAN ŞÜPHELENİLEN PARA HAKİKİSİYLE KARŞILAŞTIRILARAK MERCEK-LUP, EĞER MÜMKÜNSE BİR BÜYÜTEÇ YARDIMIYLA İNCELENMELİDİR."
SAHTE TÜRK LİRASI BANKNOTLARDA BULUNAN ÖZELLİKLER
Banknotlarımız en ileri derecedeki emniyet unsurları ile donatılmış olup, gerçek banknotlarımızı sahtelerinden basit kontrollerle aşağıdaki yöntemlerle kolayca ayırt etmek mümkündür.
1- RÖLYEF (KABARTMA) BASKI : Rakam yazı ve bazı desenlerde, dokunulduğunda hisedilebilen özel rölyef (kabartma) baskı öncelikle kontrol edilmelidir. Sahte banknotlarda rölyef (kabartma) baskı yoktur.
2- OPTİK EMNİYET UNSURU: Banknotun sağ üst köşesinde, değişik açılardan bakıldığında farklı renk efektleri veren, özel mürekkeple basılmış bir motiftir. Sahte banknotlarda bu motif normal mürekkeple basıldığından sabit renkli bir görünüm verir.
3- FİLİGRAN: Banknotun sol tarafında filigran boşluğunda bulunan banknot üzerindeki Atatürk portresinin daha küçük boyutlu filigranı bulunmaktadır. Banknot ışığa tutulduğunda görülebilen filigran, sahte banknotların çoğunda bulunmamakta, bazı sahtelerde ise dış yüzden baskı yapılmak suretiyle taklit edilmeye çalışılmaktadır.
4- EMNİYET TELİ: Banknotun sol yarısında dikey olarak 5mm. aralıklarla dizilmiş, üzerinde "TCMB" harfleri yer alan 4 mm. uzunluktaki gümüşi renkte metalik çizgilerden oluşan ve ışığa tutularak bakıldığında düz bir hat şeklinde görülen, gözle de kontrol edilebilen özel bir emniyet unsurudur. Sahte banknotlarda sadece gümüşi renkteki baskı yoluyla taklit edilmeye çalışılmıştır.
5- BÜTÜNLEŞİK GÖRÜNTÜ: Filigranın sağ tarafında, banknot ışığa tutulduğunda arka yüzdeki meşalenin alt ucuyla bütünleşik görüntü oluşturan beşgen motif sahte banknotlarda mevcut değildir.
6- GİZLİ GÖRÜNTÜ: Gizli olarak bütün banknotlarda ışığa tuttuğunuzda görülen Atatürk görseli bulunur. Banknotlarda parlak emniyet şeritleri yer alır. Üzerinde banknot değeri ve Tl harfleri bulunan bu şerit kağıda gömülü halde bulunur. Banknot ışığa tutulduğu taktirde her iki taraftan da kesintisiz bir şekilde görülür. Üzerinde banknot değer ve TL harfleri bulunan bu şerit banknota farklı açılardan bakıldığında altın sarısına dönüşür. Şeritlerin üzerinde bazı motifler bulunur. Banknota farklı açılardan bakıldığında motifler renkli ve parlak yansımalar verir. Ayrıca farklı açıdan bakıldığında dikdörtgen şekil içerisinde yer alan TL harfleri banknotun değerine dönüşür. Banknotun ön yüzünde ay – yıldız motifinin içerisinde banknot değeri ve TL harfleri, holografik şerit folyo üzerinde de dikdörtgen şeklin alt ve üstünde TCMB ibaresi mikro yazı ile basılı olur. ' UV ışınları altında mavi ve kırmızı renkte parlama yapar. Emniyet şeridinde ultraviyole ışığı altında banknotun, 5 ve 10 TL’de mavi, 20 ve 50 TL’de kırmızı, 100 ve 200 TL’de ise sarı renkte parlama yapması gerekir.
7- MİKRO YAZI: Banknotun hakim renginde basılmış, dalgalı bir görüntü veren alt alta basılmış mikro yazılar ancak büyüteç vasıtasıyla gerçek banknotlarda görülebilir.
8- RENKLİ KILCAL LİFLER: Banknot kağıdına imalat sırasında yükletilmiş, ultraviyole ışığa duyarlı kırmızı ve mavi kılcal lifler, özel ışınlı banknot kontrol cihazı altında ancak gerçek banknotlarda görülebilir.
9- ÖZEL IŞIĞA DUYARLI SERİ VE SIRA NUMARALARI: Özel ışınlı banknot kontrol cihazı altında fosforlu bir parlaklıkla ışık yansıması meydana getirir, sahte banknotlarda normal mürekkep kullanıldığından bu özellik bulunmamaktadır.
10- BANKNOT KAĞIDI: Orijinal banknot kağıdı özel olarak tamamen pamuk elyafından imal edilmektedir. Sahte banknotlar piyasanın kullandığı normal kağıtlarla üretildiğinden, sallandığında orijinal banknotun çıkardığı özel sesi vermemektedir.
Sonuç olarak; banknotlarımızda bulunan güvenlik unsurlarının hiç birisi sahte banknotlarda bulunmamaktadır.